Badanie fizjoterapeutyczne według koncepcji Maitlanda dzieli się na 2 części:
I. Wywiad (C/O – Complaints of);
II. Badanie Manualne (P/E – Physical Examination).
W wywiadzie wyszczególnia się 5 zasadniczych części.
1)MP/Q1 (Main Problem/Question 1)
określenie głównego problemu.
Co uważasz za swój główny problem?
W jaki sposób ogranicza to Twoje życie codzienne?
Jaki jest cel terapii według Pana/Pani? Co chciałaby Pani osiągnąć po terapii?
MP ma na celu:
– skupienie się na problemie, który jest ujęty z punktu widzenia pacjenta,
– określenie ograniczeń w codziennych aktywnościach
– określenie ograniczeń w uczestnictwie w życiu społecznym,
czyli stosowanie się do ICF (The International Classification of Functioning, Disability and Health – Międzynarodową Klasyfikację Funkcjonowania) – określanie dysfunkcji pacjenta na nie tylko na poziomie struktury i funkcji, ale również płaszczyzny aktywności i partycypacji.
2) BC (Body Chart – karta ciała)
BC zawiera w sobie: opis i ocenę obszarów objawowych, klasyfikację dysfunkcji, wykazanie związków między objawami, określenie przeciwwskazań oraz sytuacji niebezpiecznych.
Wszelkie wiadomości z BC notuje się na karcie ciała
Gdzie występują główne dolegliwości?
Czy w innych rejonach ciała występują dolegliwości? Jeśli nie występują to oznaczamy „√”
Odnośnie objawu 1
Jaki to ból? Rodzaj bólu?
Czy objawy są przerywane (id – intermittent) czy stałe (s – constant)?
Czy występuje powierzchownie(s – superficial) czy głęboko (d – deep)?
Czy ból występuje centralnie czy bocznie od kręgosłupa?
Odnośnie objawu 2 (jeśli występuje)
Jaki to ból? Rodzaj bólu?
Czy objawy są c czy id?
Czy objawy występuje s czy d?
Czy ból występuje bocznie czy przyśrodkowo od kręgosłupa?
Czy objawy łączą się ze sobą? Jeśli tak to w jaki sposób?
Ważne! – parametry do ponownego badania oznaczyć „*”
W jakim celu BC?
– lokalizacja okolicy, struktur zaangażowanych w dysfunkcję;
– poszukiwanie gwiazdek ***
Red Flags (czerwone flagi)sytuacje potencjalnie
niebezpieczne
Czy występuje mrowienie lub drętwienie P+N (pins and needles)?
Czy kaszel i kichanie powoduje dolegliwości ?
Czy chód jest zaburzony ?
Czy występuje znieczulica siodłowa?
Czy występują zawroty głowy?
Czy występują bóle głowy?
Celowość red flags?
– wykluczenie poważnych patologie i przeciwskazań;
– mogą to być symptomy do ponownej oceny ***
3) Hx (Historia aktualna oraz wcześniejsza)
Starsza:
Kiedy objaw pojawił się po raz pierwszy?
Czy była przyczyna? Uraz?
Ile trwało leczenie? Jakie były efekty?
Aktualna:
Kiedy pojawił się aktualny epizod?
Co go spowodowało?
Czy było jakieś leczenie/fizjoterapia?
Hx można zapisać w formie dat lub w formie kreski na której umieszczone są zdarzenia
4) 24H – zachowanie 24-godzinne
Jakie czynności nasilają/zmniejszają objawy? Jak zachowują się objawy w ciągu dnia? Określa się stopień intensywności oraz drażliwości objawów
Jakie aktywności wywołują objawy?
*
*
Co zaostrza? Co łagodzi objawy?
Jak zmieniają się objawy w ciągu dnia? Jak zmienia się P(pain – ból), R(resistance – opór) ?
8 AM
8 PM
N8
Ważne oznaczyć gwiazdki * do ponownego badania!
W jakim celu 24H?
– wyszukanie okolic i struktur do zbadania w P/E;
– wybranie testów do P/E;
– określenie jaki jest severe i irritability?;
– wyszukanie tego co pacjent może robić sam, aby sobie pomóc/pomysł na ćwiczenia do domu.
5) SQ (Special Question) – pytania specjalne
G/H (general health) Jaki jest ogólny stan zdrowia?
Czy w ciągu ostatnich 6 tygodni nastąpiła zmiana wagi bez przyczyny?
Osteoporoza?
Choroby sercowo-naczyniowe?
Leki?
Choroby metaboliczne? Nadciśnienie? Cukrzyca?
Choroby reumatyczne?
Inne schorzenia?
Operacje?
W jakim celu SQ?
– aby wykluczyć przeciwwskazania do zastosowania terapii,
– zwrócić uwagę na środki ostrożności.
Po wywiadzie należy sprecyzować wstępne hipotezy odnośnie źródła problemu oraz zaplanować badanie manualne:
Wszelkie ważne informacje, które potem będzie traktować się jako testy dla Naszej terapii oznacza się „*”
Jaka okolica może być źródłem dysfunkcji?
Jakie struktury mogą być źródłem dysfunkcji?
Czy występuje wzorzec kliniczny ?
Czy zebraliśmy wystarczającą liczbę „*” z C/O?
Do jakiej grupy pacjentów mogę zaliczyć daną osobę?
– SIN – problem bólu
– EOR (end of range) – problem sztywności na końcu zakresu ruchu.
– ROM (range of motion problem) – problem w środku, w części zakresu ruchu
Piśmiennictwo
- Wiessner R., Bucher-Dollenz G., Podręcznik do Kursu IMTA, Poziom 1, kurs podstawowy;
- Banks K. & Hengeveld E. ,Terapia Manualna według Maitlanda, 2013;
- Petty N. Badanie i ocena narządu ruchu, 2010;
- Wroński Z. Badanie według Koncepcji Maitland Praktyczna Fizjoterapia & Rehabilitacja.
- http://www.ortokursy.pl/materialy-dla-uczestnikow
Opracował
Piotr Paszkowski